şartsız bildirilenler

Sual: Şartsız bildirilen hadisler gibi, şartsız bildirilen âyetlerde de şartlar var mıdır?

CEVAP

Elbette vardır. Mezhepsizler, şartlarını bilmeden, âyetten anladıklarını söyleyip, (Kur'an böyle söylüyor) diyerek yanlış görüşlerini din gibi ortaya atıyorlar. Birkaç örnek verelim. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:

(İnanmadıkları hâlde, “Allah'a ve âhiret gününe inandık” diyen insanlar vardır.) [Bekara 8]

Mezhepsizler, (Bakın Allah'a ve âhiret gününe inanmak yetiyor ki Kur’anda böyle bildiriliyor) diyorlar. Hâlbuki Peygamber efendimiz, mümin olmak için imanın altı şartına da inanmak gerektiğini bildirmiştir. Yalnız Allah'a ve âhirete inanan mümin olmaz. İmanın diğer şartlarına da inanması lazımdır. Bir başka âyet-i kerime meali şöyledir:

(Allah'a ve âhiret gününe inanıp yararlı iş yapanların ecirleri Rablerinin katındadır. Onlar için artık korku yoktur. Onlar üzülmeyeceklerdir.) [Bekara 62]

Burada Allah'a ve âhiret gününe imandan başka bir de yararlı işler bildirilmiştir. İmanın diğer şartlarına inanmayan kimse sadece bunları yapsa mümin olamaz, Cennete giremez. Bir başka âyet-i kerime meali şöyledir:

(Onlar gayba inanırlar.) [Bekara 3]

Demek ki gayba da inanmak şarttır. Bir başka âyet-i kerime meali de şöyledir:

(Onlar, sana indirilene, senden önceki kitaplara ve âhirete iman ederler.) [Bekara 4]

Burada da farklı olarak Kur'an-ı kerime ve diğer kitaplara iman bildiriliyor. Bunlara inanılmadan sadece Allah'a ve âhirete inanan mümin olmaz. Bir başka âyet-i kerime meali de şöyledir:

(Asıl iyilik; Allah’a, âhirete, meleklere, kitaplara, nebilere inanmaktır.) [Bekara 177]

Burada da diğerlerinden farklı olarak meleklere ve peygamberlere iman etmek gerektiği bildiriliyor. Bunlara inanmayan insan diğerlerine inansa da mümin olamaz. Yukarıda bildirilen şartlara inanılsa kadere inanılmasa yine mümin olamaz. Kaderle ilgili birçok âyet-i kerime vardır. Birinin meali şöyledir:

(Biz, her şeyi kaderle yarattık.) [Kamer 49]

Bir hadis-i şerif meali ise şöyledir:

(Kadere inanmak, iman esaslarındandır.) [Ebu Davud, Tirmizi]

Demek ki, bir âyete bakarak hüküm vermek çok yanlış oluyor. O konudaki başka âyetlere ve bu âyetleri açıklayan hadis-i şeriflere ve ayrıca hadis-i şerifleri açıklayan İslâm âlimlerinin bildirdiği hükümlere bakmak şarttır.

Şartsız bildirilen hadis-i şerifler gibi şartsız bildirilen âyet-i kerimelerde de bazı şartlar vardır. Bu şartları, hadis-i şeriflerden ve İslam âlimlerinin açıklamalarından öğrenmek gerekir.